Kapatılma, Siyasi Tarih ve Emek Çalışmaları

Üzerine yazı ve söyleşiler

Eşcinsellere ayrı cezaevi yolda

Milliyet - Önder Yılmaz - 13 Nisan 2014

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, farklı cinsel eğilimleri olan hükümlü ve tutukluların barındırılması için müstakil bir cezaevi yapımı için çalışma başlatıldığını açıkladı. Planlanan cezaevi LGBT bireylerin sosyal yaşamdan koparılacağı gerekçesiyle tepki topladı...

ÖNDER YILMAZ Ankara

Adalet Bakanlığı, halen “pembe koğuşlarda” kalan lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüeller (LGBT) için ayrı cezaeviyapmak için düğmeye bastı. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, farklı cinsel eğilimleri olan hükümlü ve tutukluların barındırılması için müstakil bir cezaevi yapımı için çalışma başlatıldığını açıkladı. Dünya ülkelerinin hiçbirinde örneği bulunmayan uygulama LGBT bireylerin “sosyal yaşam ortamlarından koparılıyor” eleştirilerini de beraberinde getirdi.

Önce pembe koğuş
Daha önce cinsel yönelimi farklı tutuklu ve hükümlüler için cezaevlerinde özel bir düzenleme yoktu. Suç işleyip tutuklanan veya hüküm giyen travestiler, eşcinseller cezaevine gönderildiklerinde, cezaevi yönetimleri Adalet Bakanlığı’na danışarak cezaevinde hangi bölümü koyacaklarını “telefon diplomasisi” yoluyla soruyorlardı. Sıkıntılar üzerine harekete geçen Bakanlık cezaevleri tüzüğünde değişikliğe giderek farklı cinsel eğilimde olanlar için “pembe koğuşlar” oluşturulmasının önünü açtı. Tüzüğe, “Cinsel yönelimi farklı hükümlülerin, diğerlerinden ayrı oda veya koğuşlarda kalmaları sağlanmaları” ibaresi eklendi. Böylece Türkiye genelinde cinsel yönelimi farklı hükümlü ve tutuklular konusuna kalıcı çözüm getirildi.
Farklı cinsel eğilimleri olan hükümlü ve tutukluların sorunları bu kez bir soru önergesiyle gündeme geldi. CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba,  Bakan Bozdağ’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde, “LGBT mahpuslarının, kendi güvenlikleri gerekçe gösterilerek diğer mahpuslarla bir araya getirilmediği bilinmektedir. Bakanlık bu sıkıntının çözümü için  bir çalışma yapacak mıdır? Yoksa LGBT bireylerinin cezaevlerindeki fiili tecrit durumlarının sürmesine göz mü yumacak” sorularını yöneltti.

‘Amaç güvenliği sağlamak’
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ise Ağbaba’nın soru önergesine verdiği yanıtta, uygulamanın esas amacının farklı cinsel eğilimleri olanları korumak ve güvenliklerini sağlamak olduğunu belirtti. Bakan Bozdağ, “Farklı cinsel eğilimleri olan hükümlü ve tutuklular ceza infaz kurumlarında ortak kullanım alanı ve sosyal faaliyetlere çıkarılırken diğer hükümlü ve tutuklular ile bir araya gelmeyecek şekilde planlama yapılmakta, farklı cinsel tercihleri olan hükümlü ve tutukluların barındırılması amacıyla müstakil bir ceza infaz kurumu yapımı için başlatılan proje çalışmaları devam etmektedir” dedi. LGBT bireyler için ayrı cezaevi uygulamasının dünyanın hiçbir yerinde örneği bulunmuyor.  

81 LGBT hükümlü ve tutuklu bulunuyor
Edinilen bilgilere göre, 2013 sonu itibarıyla cezaevlerinde farklı cinsel eğilimi bulunan 81 hükümlü ve tutuklu bulunuyor. Bunların suç çeşitleri ise, “22’si adam öldürme, 30’u yağma, 14’ü hırsızlık, 6’sı uyuşturucu, 3’ün cinsel saldırı, 2’si konut dokunulmazlığını ihlal, 2’si başkasına ait kredi kartını izinsiz kullanma, 1’i kamu malına zarar verme, ve 1’i ise yaralama” şeklinde
sıralanıyor. 

‘Ayrım İnsan haklarına aykırı’
Adalet Bakanlığı’nın LGBT birey için yapım aşamasında olduğu açıklanan ‘özel cezaevi’ geçtiğimiz aylarda da gündeme gelen ‘ayrımcılık’ tartışmalarını tekrar gündeme getirdi. LGBTİ bireylerin haklarına ilişkin çalışmalar yürüten dernek temsilcileri hazırlanan projeye tepkili.
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği Proje Koordinatörü Mustafa Eren: “Mevcut durumda zaten koğuşlar ayrı. Buna gerekçe ise ‘güvenlik’. Yapılması planlanan durum ise cezaevi olarak tamamen ayırmak ve bunun da tek gerekçesi yine ‘güvenlik’. Bu hükümlü ya da tutukluların ayrılması yanlışın daha da büyütülmesi demektir. Tutuklu ve hükümlüleri bir yere toplamak onları tüm sosyal hayatlarından koparmak demektir. Yapılması planlanan bu uygulama hem LGBTİ bireyleri, hem de onları ziyarete gelen yakınlarını damgalamak olacaktı. Bu uygulama bizim açımızdan kabul edilebilir değildir.”
Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği (SPOD) avukatı Fırat Söyle: “Cezaevlerini ‘eşcinsellere özel’ şeklinde ayırmak ‘HıristiyanlarI, Müslümanları ayırdık’ der gibi son derece ayrımcı bir tutumdur. Eğer böyle bir uygulamaya gidilirse bu evrensel insan hakları düşüncülerine tamamen ters düşecektir. O cezaevinden bu cezaevlerine girecek insanlar ailelerine çevrelerine açık mıdır, düşünülmeli. Kimliliğini açık yaşayan insanlar için çok sıkıntı olmaz ama ailesine, sosyal çevresine açık olmayan insanları bu uygulama deşifre eder. Ayrıca bu durum nasıl belirlenecek? Hükümlü ya da tutukluların cezaevine gönderilmeden önce cinsel yönelimlerinin ne olduğu mu sorulacak? Şu anda zaten LGBTİ bireyler cezaevinde kötü muamele ile karşı karşıyalar. Yapılması planlanan bu uygulamayla daha da kötü muameleye maruz kalabilirler. LGBTİ bireylere özel cezaevi yapılması sorunları çözmez.”
CİSST Proje Koordinatörü Sosyolog Mustafa Eren: Ayrı bir hapishane tamamen bir damgalama ve ayrıcılık olur. LGBT bireylerini sosyal yaşam ortamından koparmak anlamına geliyor.
DAMLA YUR İstanbul

No Comments Yet.

Leave a comment

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.